“We hebben energie nodig om ons te verplaatsen, maar liefst zo weinig mogelijk”
Onderzoeker Luc Claessens onder de loep 🔎
Al meer dan dertig jaar is Luc Claessens een gedreven lesgever. Begonnen in Schaarbeek aan het Hoger Technisch Instituut Kardinaal Mercier, doceert hij vandaag Voertuigelektriciteit en Hybride & elektrische aandrijvingen aan de Thomas More-hogeschool. Sinds 2012 bestaat een deel van zijn opdracht uit onderzoek. Zijn onderwerp? Energieverbruik: “Met zo weinig mogelijk energie zo ver mogelijk geraken. Dat is mijn drive.”
Zoals dat soms gaat, is onderzoek eerder toevallig op zijn pad gekomen. Luc: “Ik raakte betrokken bij het onderzoek E-mobility in the North Sea Region. Met Thomas More, toen nog De Nayer, hebben we voor dat project vier elektrische voertuigen van de eerste generatie op onze testbank getest. Welke van de vier was het ideaalst om de weg mee op te gaan? Dat was de centrale vraag. Ik vond dat buitengewoon interessant en tof om buiten het lesgeven iets anders te doen en nog onbekende paden te bewandelen.”
Energie, ja, maar liefst zo weinig mogelijk
Het was het begin van een hele reeks onderzoeken. Naar het acceleratieverbruik bij benzinevoertuigen, bijvoorbeeld. Of, recent, het verbruik bij hybridevoertuigen. Een onderzoek waarvoor hij veel minder kon testen dan gehoopt, dankzij covid. Toch zijn niet de auto’s zelf zijn passie. Zijn interesse gaat uit naar hun verbruik.
“Samen met de collega’s van Ontwerp & Productie hebben we zo vier Eco Shell Urban Concept-voertuigen gebouwd. Dat is een klein éénpersoonsvoertuig waarmee je zo ver mogelijk moet zien te komen. In de editie van 2018 haalden we daarmee 114 km met 1 liter benzine. Een hele uitdaging, maar toch kan het beter. De topteams halen tot 1000 km/l met hun Urban Concept-wagen. Dat is wat mij het meest interesseert. We hebben energie nodig om ons te verplaatsen, maar liefst zo weinig mogelijk. Met zo weinig mogelijk energie zo ver mogelijk geraken. Dat is mijn drive.”
‘Een flitsende rijstijl vertaalt zich in meer verbruik.’
Voor Luc is het echter meer dan puur theoretische interesse. Hij ergert zich aan foutieve berichtgeving. “Vandaag komen er voertuigen op de markt met meer dan 200 kW vermogen. Daarvan verbruiken ze in de officiële pollutietest misschien maar 50 kW. Maar eigenlijk kunnen ze vier keer meer energie verbruiken en kunnen ze ook vier keer meer uitstoten dan wat die officiële test aangeeft. Dat is in mijn ogen niet correct en daar wil ik ook tegenin gaan. In recensies lees je vaak dat een nieuwe auto krachtig en snel moet zijn. Maar aan de andere kant schrijven diezelfde journalisten ‘dat hij wel wat veel verbruikt’. Tja, dat is logisch: een flitsende rijstijl vertaalt zich in meer verbruik.”
Rijgedrag kan het rijbereik halveren
Die verontwaardiging bracht hem bij een volgende stap in het onderzoek: het bepalen van het verbruik op de weg. “Reëel verbruik dus, niet op de testbank. We willen de link leggen tussen beide en opnieuw voor elektrische voertuigen (EV), want die hebben sinds 2012 een enorme evolutie doorgemaakt. Wat ons interesseert is hoe het rijgedrag het bereik van deze auto’s gaat beïnvloeden. Mijn bezorgdheid is vooral dat mensen die een elektrisch voertuig kopen, enorm teleurgesteld zijn en zelfs ontevreden. Omdat ze er niet zo ver mee komen als op papier staat.
We ontwikkelen nu een app die je rijgedrag registreert en zo je rijbereik bepaalt.
Het rijgedrag heeft hier een enorme invloed, nog meer dan bij benzine- of dieselwagens, omdat het rendement van een elektrisch voertuig vrij constant is. Dat betekent dat als je daarmee op de autostrade rijdt, je een halvering kan hebben van het rijbereik. Dat willen we grondig onderzoeken en aan de hand van de resultaten een app ontwikkelen die je rijgedrag registreert. Hiermee kan dan het rijbereik mee worden bepaald voor een EV naar keuze. Het zal nooit 100% correct zijn, omdat we ook een inschatting moeten maken van het elektrisch verbruik van de accessoires. Maar het zal wel een goede indicatie geven.
Is een elektrische ambulance haalbaar?
Onderzoek omwille van het onderzoek, dat is aan hem niet besteedt. Voor Luc Claessens speelt het maatschappelijk belang een grote rol. Resultaten kenbaar maken en in gesprek gaan met journalisten en organisaties als VAB en Test Aankoop vindt hij minstens even belangrijk als het onderzoek zelf. En dat het een meerwaarde biedt voor het onderwijs zelf. “Het is fijn als je onderzoek nauw aansluit bij jouw vakgebied. Dan neem je dat mee in je lessen en hebben ook de studenten er wat aan. Precies daarom ben ik nog steeds trots op dat allereerste onderzoek en de publicatie die ik toen heb geschreven voor de Universiteit van Gent. Er was toen nog zo weinig bekend over elektrische voertuigen en achteraf besef je dat je daar echt iets gerealiseerd hebt.”
'Het is fijn als je onderzoek nauw aansluit bij jouw vakgebied. Dan neem je dat mee in je lessen en hebben ook de studenten er wat aan.'
Elektrische voertuigen zijn de toekomst en de uitdagingen die ze met zich meebrengen, houden hem bezig. “Zo hebben we onlangs een mooie vraag binnengekregen van een ziekenhuis. Zij willen overschakelen naar een elektrische ambulance en vroegen ‘welk voertuig zou hiervoor geschikt zijn?’ Dat is een vraag die niet in een, twee, drie is te beantwoorden. Eerst moet je de energiebehoeften van de huidige ambulance meten: wat verbruikt die in een dag, een week, een maand? Zoiets vind ik ongelooflijk interessant: uitzoeken of een elektrische ambulance vandaag haalbaar is.”
Waterstof tegen verwoestijning
Waarmee we terug zijn bij de kern van de zaak: energie. Hoeft het te verbazen dat zijn droomonderzoek ook daarmee heeft te maken? “Als ik me totaal geen zorgen hoefde te maken over het financiële plaatje, dan zou ik waterstofcentrales bouwen en onderzoeken op welke manier we de uitbreiding van de woestijnen kunnen tegenhouden. Als je waterstof verbruikt, krijg je water als uitstoot. Dat keert als waterdamp terug in de atmosfeer. En het is maar door water terug te brengen in de natuur dat er wolken ontstaan… Daarom zouden juist in die regio’s enkel waterstofwagens moeten kunnen rondrijden. Die problematiek interesseert mij. Waterstoffabrieken in de woestijn. Marokko heeft al 4 CSP centrales van elk 500 MW. Ik denk dat in de toekomst ‘waterstof’ de oplossing is voor het energie- en milieuvraagstuk."
Ik denk dat waterstof in de toekomst de oplossing zal zijn voor het energie- en milieuvraagstuk. Uitbreiding van woestijnen zouden we kunnen tegenhouden door daar enkel waterstofwagens te laten rondrijden.
Lees hier meer over de onderzoeksprojecten van Future Mobility.
Luc Claessens